Wat veroorzaakt kaalheid bij de kat
De meest voorkomende tekenen van kaalheid (alopecia) zijn geheel of gedeeltelijk haarverlies van delen van de huid die normaal gewoon behaard zijn. Alopecia kan zich symmetrisch presenteren of willekeurig over de huid van de kat verschijnen. Er bestaan grofweg 5 verschillende vormen van alopecia en die hebben daarmee ook verschillende oorzaken van het kaal worden en een eventuele behandeling. Bij de verschillende vormen van kaalheid zien we ook een meer of minder geirrteerde huid, meer of minder jeuk.
5 vormen van alopecia
Congenitale of erfelijke alopecia
De enige vorm van kaalheid die aangeboren is en bij sommige rassen als gewenst wordt beschouwd. Aangeboren kaalheid wordt gezien bij naaktkatten zoals de Sfinx, Peterbald of Oekraiense Levkoy. De eigenaren die deze katten hebben vinden het mooi dat deze katten geen haren hebben. Aangezien deze katten (wetenschappelijk bewezen) in hun welzijn worden aangetast mag er in veel landen niet meer mee gefokt worden.
Secundaire alopecia
Dit is een vorm van kaalheid die ontstaat door een bepaalde verkregen oorzaak. De aandoeningen waaraan je hierbij kan denken zijn bacteriele huidontsteking, parasieten zoals mijten of vlooien, schimmels of allergische reactie s door voeding of omgevingsfactoren. De meeste vormen van aandoeningen, die secundaire alopecia veroorzaken geven meer of minder jeuk en meer of minder kaalheid op bepaalde delen van het lichaam. Hierdoor zijn de verschillende oorzaken vaak al van elkaar te onderscheiden. Zo geeft een vlooienallergie bijvoorbeeld veel jeuk terwijl een schimmel voor weinig jeuk zorgt maar veroorzaakt wel afgebroken haren. Ook bacteriele huidontsteking geven vaak veel jeuk en roodverkleuring met al dan niet kleine bultjes op de huid. Om de definitieve oorzaak van de secundaire alopecia vast te stellen is vaak wel aanvullend onderzoek nodig. Soms door de huid uitvoerig te onderzoeken middels huidafkrabsels en microscopisch onderzoek, maar het gebeurd ook dat we medicijnen voorschrijven en op basis van het effect hiervan kunnen bepalen wat de oorzaak was.
Psychogene alopecia
Kaalheid veroorzaakt door overmatig likken en poetsen van de kat zelf. Katten kunnen door gedragsstoornissen zichzelf overmatig gaan schoonpoetsen en likken om te proberen het nare gevoel kwijt te raken. Bijvoorbeeld bij katten die overmatig stress ervaren wordt Psychogene kaalheid nog weleens gezien. Gestreste katten beginnen met name tussen de liezen en op de buik met overmatig poetsen en likken. Door het overmatige poetsgedrag zal de huid langzaam kaal worden en de huid blijft meestal intact. Een bijkomend probleem is vaak wel dat de kat veel last krijgt van haarballen. Wanneer de kat veel lik gedrag laat zien is het aan te bevelen om te starten met
een product welke haarballen sneller verwijderd. Niet alleen stress maar ook kleine huidirritaties door teken, vechtwondjes of krassen van takken kunnen een aanzet zijn tot overmatig likgedrag, maar omdat dit vanuit een bepaald gebiedje uitgaat noemen we dit een hotspot of likgranuloom. Hoewel de kat niet echt kaal wordt is dit wel een vorm van psychogene alopecia.
Endocriene alopecia
Dit is vaak een zeer symmetrische kaalheid rond de lendengebeid (tussen borst en bekken) veroorzaakt door hormonale aandoeningen. De kat heeft bij deze vorm van kaalheid geen jeuk en vaak vallen de haren geleidelijk uit. Eerst lijkt de vacht dunner te worden en dan pas kaal. Verminderde activiteit van de schildklier (hypothyreoidie), te actieve productie van cortisol door de bijnier (Ziekte van Cushing), overproductie van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen en een tekort aan groeihormoon zijn hormonale aandoeningen die endocriene alopecia kunnen veroorzaken.
Idiopathische alopecia
Wanneer onderzoek niet duidelijk heeft kunnen maken welke oorzaak de kaalheid heeft veroorzaakt en als het ook niet onder gedeeld kan worden bij de andere vormen van alopecia dan wordt dit een idiopathische kaalheid genoemd. Voor eigenaren vaak erg vervelend omdat er dan geen oorzaak kan worden aangewezen, wat een behandeling uiteraard ook bemoeilijkt.
Hoe behandel je kaalheid bij katten
Afhankelijk van het uiterlijk en locatie van de kaalheid zal je dierenarts een behandeling instellen (mits mogelijk). Zo zal er bij een voedingsallergie gezocht worden naar een hypoallergene kattenvoeding zoals
Royal Canin Anallergenic, waarop de kat niet meer reageert. Wanneer er sprake is van een vlooienallergie zal er echter gekozen worden voor
een anti-vlooienmiddel, omdat een bijt in de 5 dagen al een lichamelijke reactie bij de kat veroorzaakt. Bij katten die onder continue spanningen leven en daarom overmatig likken, zullen baat hebben bij producten zoals
zylkene en
feliway om de stress te verminderen. Daarnaast moet er echter ook gekeken worden wat de stress precies veroorzaakt, zodat de kat ook op de langere termijn geholpen wordt.
